Efteling-fans walgen van AI-filmpjes bij Fata Morgana: 'Dit maakt me verdrietig'

FOTO'S De inzet van artificial intelligence bij de Efteling-attractie Fata Morgana zorgt voor een storm van online kritiek. Waar de Efteling zelf spreekt over "het verrijken van de creatieve visie", zien fans vooral een misplaatst en mislukt experiment dat met Efteling-sfeer niets te maken heeft. Op TikTok, Facebook, Instagram en X laten honderden fans weten dat het initiatief voor hen totaal de plank misslaat.

In De Bazaar, de souvenirwinkel bij de uitgang van Fata Morgana, passeren bezoekers sinds afgelopen weekend een marktkraam met een scherm waar een koopman of koopvrouw verschijnt om stenen aan te prijzen. De animaties zijn niet gemaakt door mensen, maar door AI. Men koos ervoor om geen acteurs in te huren: een computer deed het werk.

ZIE OOK
Video: zo werkt de AI bij Fata Morgana in de Efteling

Dat is slechter voor het klimaat, gezien de impact die AI-gebruik heeft op het milieu, maar wel goedkoper. Op social media zijn de commentaren eensgezind: Efteling-liefhebbers kraken het concept massaal af. Veel Facebook-reacties richten zich op de technische kwaliteit en het "onechte" uiterlijk van de beelden. Kijkers klagen over slechte synchronisatie, onnatuurlijke bewegingen, stemgebruik en details die volgens hen direct verraden dat het om AI gaat.

Verschrikking
"De monden kloppen niet met de tekst", schrijft een volger, terwijl een ander het geheel bestempelt als "een absolute verschrikking". Meerdere reacties benadrukken dat het resultaat nauwelijks aansluit bij de vertrouwde Efteling-stijl, van "wat lelijk en nep" tot "dit haalt de hele magie van de Efteling weg". Daarnaast klinkt er morele en inhoudelijke kritiek op de keuze voor kunstmatige beelden.

Veel Facebook-gebruikers vinden dat AI hooguit als hulpmiddel mag worden ingezet, maar niet als vervanging van echte makers. Liefhebbers vrezen dat de inzet van AI ten koste gaat van ontwerpers, acteurs, decorbouwers en andere creatieve vakmensen. Anderen vragen zich hardop af waarom er überhaupt voor AI is gekozen als het resultaat niet interactief is.



Anton Pieck en Ton van de Ven
Op X is de toon minstens zo hard. Klagers vinden dat de video "duidelijk AI uitstraalt" en totaal niet past bij het artistieke DNA van de Efteling. De keuze voor een realistisch ogend personage wordt daarbij bekritiseerd, omdat dat volgens fans haaks staat op de traditionele, gestileerde ontwerpen die we kennen van Anton Pieck en Ton van de Ven. "Dit heeft niets met de Efteling-signatuur te maken."

Ook internationale Efteling-fanaten zijn kritisch. "It looks uncanny and cheap", is een exemplarische reactie van een Brit. "Weggegooid geld, hadden ze beter kunnen steken in de renovatie van Fata Morgana", vindt iemand op X. "Het gebruik van AI staat zo ver af van wat de Efteling is", luidt één van de conclusies. Meerdere reacties sluiten af met een duidelijke oproep: dit experiment moet snel worden stopgezet.

Gehaat
Op TikTok leidden video's van het tafereel eveneens tot een stortvloed aan kritische reacties. Kijkers verwijzen naar de nalatenschap van Anton Pieck en het creatieve karakter van het park, waarbij AI wordt gezien als "goedkoop", "lui" en "niet Eftelings"."Anton Pieck had dit gehaat, dat weten allemaal", schrijft iemand. Een ander denkt dat Pieck zich omdraait in zijn graf - al is hij in werkelijkheid gecremeerd.

Fans stellen dat de Efteling genoeg eigen ontwerpers en makers in huis heeft om dergelijke producties zonder kunstmatige beelden te maken. "Hoe kunnen meerdere afdelingen, teamleiders en managers goedkeuring hebben gegeven voor deze rare vertoning?", wil een tiktokker weten. "Was het nou echt zo moeilijk om een acteur te vinden?", staat eronder. "Oh mijn god."



Depressie
Sommige reacties zijn ronduit emotioneel. "Hier krijg ik dus echt depressie van", klinkt het. "Hierdoor wil ik bijna mijn Efteling-abonnement opzeggen", zegt een toegewijde fan. Eén criticus belooft volgende keer een hamer mee te nemen om een einde te maken aan het AI-tafereel. Sommigen uiten ongeloof of hopen dat het om een misverstand gaat. "Ik mag toch echt hopen dat dit niet echt is", valt er te lezen, terwijl een ander schrijft: "Dit maakt me oprecht een beetje verdrietig."

De afkeuring beperkt zich niet tot Efteling-fans: ook Efteling-medewerkers zijn sceptisch, blijkt uit berichten op het intranet voor personeel. Daar verscheen een uitgebreid bericht van een werknemer die zich afvraagt waarom er voor AI gekozen is, terwijl de Efteling juist drijft op zichtbaar vakmanschap en menselijke imperfectie.

Toegevoegde waarde
Hij schrijft onder meer: "Als AI niet als middel maar als doel wordt gebruikt, wat heeft het dan voor toegevoegde waarde?" De kritische medewerker stelt dat in dit geval niets is bereikt wat niet simpelweg met een echte acteur had gekund. Het bericht leverde meer dan 75 likes op, opvallend veel voor een besloten personeelsomgeving.

Het is lang geleden dat een Efteling-project online zo veel weerstand opriep. De hatelijke commentaren doen denken aan een ander merkwaardig Efteling-experiment op technologisch vlak, namelijk toen het attractiepark in 2023 besloot om medewerkers te laten handelen in digitale sleutels met behulp van cryptovaluta. Dat concept leidde tot zo veel verwarring dat fans aanvankelijk dachten aan een vroege 1 aprilgrap.

ZIE OOK
Efteling laat personages uit Fata Morgana met AI tot leven komen