Paul van Gorcum (91) overleden, stem van Efteling-attractie Baron 1898

VIDEO Acteur en stemacteur Paul van Gorcum is op 91-jarige leeftijd overleden. We kennen hem onder andere als Baron van Neemweggen uit de iconische tv-serie Bassie & Adriaan, Gargamel uit De Smurfen en Zazoe uit De Leeuwenkoning. Voor de Efteling sprak hij tien jaar geleden de stem in van mijnbaron Gustave Hooghmoed, het hoofdpersonage van achtbaan Baron 1898.

Hij is sinds 2015 te horen als de hebzuchtige en egoïstische man die mijnwerkers voor hem goud laat delven in Rijksmijn Baron 1898. "Vandaag heeft u het voorrecht af te dalen in de mijnschacht die toegang geeft tot rijkdom en welvaart", klinkt het in de eerste voorshow van de attractie, waar zogenaamd een diapresentatie gegeven wordt. "Ik zal u opleiden tot mijn beste kompels!"

ZIE OOK
Zo werd het verhaal van Efteling-achtbaan Baron 1898 ingesproken

In de tweede voorshow verschijnt de baron in levenden lijve: als een animatronic, wederom ingesproken door Van Gorcum. "Kompels, tijd is geld!", horen we daar onder meer. "Blijft u bij elkaar. Wacht op het sein en daal af in de mijnschacht. Delf voor mij het goud en rijkdom zal u ten deel vallen. Glück auf!"

Behoorlijk salaris
Het inspreken van de teksten gebeurde in een opnamestudio in het pretpark. "Daar kreeg ik een bijbel om voor te lezen", vertelde Van Gorcum in 2017. "Ze dachten: we moeten zo'n meneer een behoorlijk salaris betalen, dan moet-ie ook maar een heleboel zeggen. Ik vond dat het te veel tekst was. Dat zou nadelig werken."

Daarom sprak de stemacteur in overleg twee versies van het verhaal in, een lange, snelle versie en een ingekorte, rustige variant. Volgens Van Gorcum waren de Amerikaanse robotbouwers, die Gustave Hooghmoed technisch tot leven moesten wekken, meer gecharmeerd van zijn korte versie. "Dat ritme past precies op die pop."

The Hall of Presidents
Van Gorcum liet zich voor het tempo naar eigen zeggen inspireren door The Hall of Presidents, een animatronicshow in het Amerikaanse Disney-pretpark Magic Kingdom. Na de opening zijn nog wel twee wijzigingen doorgevoerd: "White Women" werd "Wailing Women" - als Engelse vertaling van de term Witte Wieven - en "opstellen in rijen van drie" werd "opstellen in drie rijen van zes".

Naast het Baron-project deed Van Gorcum meer werk voor de pretparkwereld. Dertig jaar vóór de komst van de achtbaan, in 1985, was hij al verantwoordelijk voor het inspreken van verschillende stemmen op de lp Sprookjes van de Efteling 10. Dit jaar werd hij door het nieuwe pretpark Bommelwereld gevraagd om de stem van butler Joost te verzorgen, wederom een animatronic.

Doorzetter
Destijds vermoedde zijn omgeving al dat het de laatste professionele acteerklus van zijn leven zou worden. "Maar ik weet niet, ik ben een doorzetter", zei Van Gorcum bij de opnamesessie. Bommelwereld ging vorige maand open. Van Gorcum stierf donderdagavond in Oegstgeest. Daar was hij in 2020 gaan wonen met zijn vorig jaar overleden echtgenote.

De Efteling wenst de familie en nabestaanden van Van Gorcum veel sterkte, meldt een woordvoerder aan Looopings. "We zijn heel dankbaar voor de betrokkenheid van Paul van Gorcum bij Baron 1898. Zijn stem als Baron Gustave Hooghmoed is onmiskenbaar verbonden aan de attractie en draagt sinds de opening sterk bij aan de beleving."

ZIE OOK
Baron-acteur Paul van Gorcum spreekt stem in voor nieuw pretpark Bommelwereld