Na massale ophef over commercial: Walibi gaat gewoon door met veilen van vrouwen tijdens Halloween Fright Nights

Vandaag, 19.52 uur

VIDEO Walibi Holland werd in augustus bedolven onder kritiek naar aanleiding van een commercial voor de Halloween Fright Nights. Daarin was te zien hoe een vrouw werd geveild als een object, waarna ze werd vermoord. Naar aanleiding van massale ophef en woede besloot Walibi het spotje terug te trekken. Maar ondanks alle commotie worden er in het pretpark dit najaar gewoon vrouwen geveild én ogenschijnlijk vermoord, alsof de rel nooit heeft plaatsgevonden.

Dat gebeurt in één van de scare zones van de drukbezochte horroravonden: Dystopia. Volgens het verhaal maken rijken daar de dienst uit: ze gebruiken de armen voor hun vermaak, met als klapstuk het betaalde spookhuis Us vs You. De beleving is vormgegeven als een tv-show waarin alle deelnemers het einde niet halen. Alle kandidaten worden vermoord.

ZIE OOK
Video: dit zijn de vernieuwingen in de scare zones van Walibi's Halloween Fright Nights

Om het publiek alvast warm te maken voor het spookhuis, lopen in de bijbehorende scare zone acteurs rond die de verhaallijn over moeten brengen aan passanten. Als onderdeel daarvan staat in het hart van het gebied een groot overdekt podium waar personen geveild kunnen worden. Daarvoor worden zowel echte bezoekers gebruikt als betaalde figuranten die moeten doen alsof ze een gewone bezoeker zijn.

Uitschelden
Bij de nepbezoekers gaan de acteurs uiteraard een stapje verder: ze zijn hardhandiger en grover. Zo kan het gebeuren dat toeschouwers zien hoe een vrouw doodsbenauwd op haar knieën zit terwijl de Dystopia-personages haar uitschelden en op haar bieden. Het is min of meer dezelfde opzet als de gewraakte commercial: het slachtoffer is een vrouw die geen kant op kan.

Ze wordt tegen haar wil vastgehouden en omstanders bieden op haar alsof ze een object is. Ook hier loopt het verhaal fataal af: de mannelijke veilingmeester geeft toe dat de fictieve tv-show Us vs You, waar de vrouw na afloop van de veiling heen wordt gesleept, nou eenmaal gelijk staat aan moord. Een YouTube-video van het tafereel laat zien hoe rijkelui 1,3 miljoen, 1,5 miljoen en later 2 miljoen euro bieden om de vrouw de dood in te jagen.

Op je knieën
Een actrice die de rol van arme vrouw speelt, probeert in te grijpen. "Je mag het alleen zeggen als je op je knieën zit", reageert de sadistische veilingmeester. "Huilen, huilen!" De zogenaamde demonstrant schreeuwt dat Us vs You, waar de geveilde personen zullen eindigen, moord is. "Precies, het is moord", luidt het antwoord. "En dat nou precies waar wij van houden!"

Ze wordt ruw van het podium getrokken. Daarna is het de beurt aan de vrouwelijke bezoeker, die als het ware wordt afgevoerd naar het dodelijke spookhuis. "Nee, nee, nee!", schreeuwt zij meermaals uit. "Laat me gewoon naar huis gaan! Laat me gewoon naar huis gaan!" Er worden in Dystopia niet alleen vrouwen geveild: gedurende de avond verschijnt ook een mannelijk slachtoffer op het podium. Toch roept de scène met de vrouw associaties op aan een hoofdstuk dat Walibi juist probeert te vergeten.

Femicide
De gewraakte reclamevideo, gemaakt door Walibi in samenwerking met mediabureau I-Mor, verscheen online op 20 augustus. Duizenden kijkers reageerden vol ongeloof, omdat ze de indruk kregen dat het attractiepark femicide en vrouwenhandel promootte. Dat in dezelfde week een meisje van 17 was vermoord, wakkerde het vuur nog verder aan.

Het leidde tot een landelijke rel, waar ook politici, protestbeweging De Dolle Mina's en beroemdheden als actrice Carice van Houten zich mee bemoeiden. Walibi besloot het boetekleed níet aan te trekken: het management bood geen excuses aan, maar schoot in de verdediging. Kijkers hadden moeten snappen dat de personages "overduidelijk fictieve figuren" zijn.

Defensieve verklaring
"Mede door hun overdreven gretigheid tonen ze aan dat deze hele scène de werkelijkheid overstijgt, om maar te zwijgen over het karikaturale script waarbij geen enkele relatie met de realiteit werd nagestreefd", viel te lezen in een opvallend defensieve verklaring. Walibi benadrukte dat vreselijke gebeurtenissen in het echte leven geen reden mogen zijn om te stoppen met het maken van fictie.

Daarmee ging het park voorbij aan de kern van de ophef: de vele duizenden klagers beweerden niet dat fictie verboden moest worden, maar dat bepaalde fictie niet geschikt is om een evenement in een pretpark mee te promoten. Om de gemoederen te sussen, koos Walibi ervoor om de beelden slechts enkele dagen niet te vertonen. Ook dat leidde tot een mediastorm.

Normalisering van vrouwenhaat
"Waanzinnig zwak", was de overtuiging van een columniste van Het Financieele Dagblad. "Dat niemand heeft gezien dat een vrouw in doodsangst een object noemen bijdraagt aan de normalisering van vrouwenhaat, geweld tegen vrouwen en uiteindelijk femicide, is wrang", aldus auteur Frida Boeke. Het zegt veel over de werkcultuur bij Walibi, schreef ze.

Uiteindelijk bezweek Walibi onder de druk en werden de beelden definitief niet meer gebruikt. Afgelopen week volgde nog het oordeel van de Reclame Code Commissie, waar honderden klachten waren binnengekomen. De conclusie: het is ontoelaatbaar om een vrouw op deze manier als handelswaar te tonen, ook binnen de context van een horrorverhaal.

Vergaande objectivering van een vrouw
"Aan de strijdigheid draagt bij dat sterk de nadruk wordt gelegd op haar kwetsbaarheid en hulpeloosheid", schreef de commissie. "Een dergelijke vergaande objectivering van een vrouw hoort niet thuis in reclame." Ondanks het vernietigende oordeel en de eerdere reputatieschade lijkt Walibi geen aanleiding te zien om in het park te stoppen met de verhaallijn rond een dodelijke veiling.

Walibi gaf in het meest recente statement over de kwestie nogmaals aan dat het evenement draait om "fictie, horror en overdrijving". "Het is nooit onze bedoeling om geweld te normaliseren, te promoten of in verband te brengen met actuele gebeurtenissen." Men zou staan voor "inclusiviteit en respect".

Veilige beleving
"We tolereren of ondersteunen geen enkele vorm van geweld. Halloween draait om spanning, fictie en emotie. Binnen dat kader bieden wij onze gasten de intense maar veilige beleving waarnaar zij op zoek zijn." De Fright Nights, die afgelopen weekend van start gingen, duren nog tot en met zondag 2 november.