Efteling ziet plotseling de noodzaak van infill-attracties: 'Chronisch tekort'

FOTO'S De Efteling wilde jarenlang niets weten van infill-attracties: kleine tussendoortjes die geen enorme investeringen of gigantische bouwputten vergen. Inmiddels is het tij duidelijk gekeerd. In 2026 openen er maar liefst vier: drie vrijevaltorens voor kinderen bij Baron 1898 en een molen voor thrillseekers bij Raveleijn. Is dat een goede zaak, of kan de Efteling beter focussen op grote projecten? "Ik sta te popelen tot er weer eens echt wat nieuws komt."

De directie van de Efteling hield de komst van infill-attracties de afgelopen decennia bewust tegen. Het idee was om elke paar jaar uit te pakken met een grote klapper. Sprookjes in het Sprookjesbos werden intern gezien als infill-projecten - en meer was er volgens het management niet nodig. In 2020 verdween zelfs een klassieke infill-ride: bootjesmolen Polka Marina werd gesloopt.

ZIE OOK
Efteling maakt naam van nieuwe attractie bekend, op een bijzondere datum

Na een koerswijziging is 'infill-attractie' geen verboden term meer op de Efteling-kantoren. Waar komt die verandering vandaan? Een woordvoerder laat aan Looopings weten dat de kleine projecten goed passen bij de gebiedsontwikkeling die de Efteling anno 2025 voor ogen heeft. Men wil geen losse attracties meer neerzetten, maar complete themawerelden ontwikkelen.

Immersieve gebieden
Daar horen - naast een peperdure trekpleister - ook extra's bij, zoals horeca, entertainment, souvenirs én één of meerdere kleinere attracties. "Infills dragen enerzijds bij aan de uitbreiding van capaciteit, anderzijds geloven we sterk in de integratie binnen immersieve gebieden", aldus de voorlichter.

"Zo gaat een infill volledig op in het thema van de omgeving en versterken attracties en thematiek elkaar." De Efteling noemt het beleid "een combinatie van capaciteitsuitbreiding en thematische verdieping". Vroeger was dat thematisch gezien niet nodig, omdat alle Efteling-attracties volledig op zichzelf stonden.



Best mager
Nu ziet men in dat het ophangen van een volledig themagebied aan een enkele attractie "misschien best mager" is, zegt pretparkkenner en podcastpresentator Erwin Taets. "Infills zijn misschien niet de attracties waar pretparkfans als eerste heen lopen, maar ze vervullen hun functie", legt hij uit.

"Ze voegen capaciteit en kinetica toe, hebben vaak een lagere wachttijd dan de headliners en zijn vaak relatief goedkope toevoegingen, in vergelijking met wat bijvoorbeeld een Danse Macabre kost." Tim Hinssen van de Efteling-podcast Kleine Boodschap ziet het "in de basis" als een goede ontwikkeling.

Uitbreiden en verrijken
"Op deze manier kan de Efteling het attractieaanbod relatief goedkoop en zonder al te groot ruimtebeslag uitbreiden en verrijken, waardoor er in iedere hoek van het park een gevarieerd attractieaanbod ontstaat voor alle leeftijden en het park nog meer een meerdaagse bestemming wordt", laat Hinssen weten.

De Efteling-criticus benadrukt dat de Efteling vastzit aan een maximaal bebouwingspercentage van 11 procent. Een infill is dan "een slimme manier om het park toch te blijven ontwikkelen", omdat dergelijke attracties relatief weinig ruimte in beslag nemen. Maar alles valt of staat bij de kwaliteit en de originaliteit van de thematiek en storytelling, zegt Hinssen.



Lange wachtrijen
Efteling-vlogger Niels Kooyman vindt dat de Efteling "een chronisch tekort" heeft aan infill-attracties. Hij is dan ook een groot voorstander van de recente ontwikkelingen. "Bij grote attracties staan vaak lange wachtrijen, maar er is een gebrek aan attracties waar je makkelijk even in kan. Het is goed dat de Efteling hier een ommezwaai in maakt."

Kooyman baalt nog steeds van het verdwijnen van Polka Marina, nu vijf jaar geleden. "Dus ik kan alleen maar toejuichen dat er nu weer geïnvesteerd wordt in infills." De videomaker stelt wel een belangrijke voorwaarde. "Er moet een Efteling-sausje overheen gegoten worden. Dat maakt een eenvoudige attractie toch mooi en Efteling-waardig."

Warmhoudbakken
Maurice de Zeeuw van de podcast ThemeTalk hoopt dat de bouw van meerdere infill-attracties ervoor zorgt dat de totale druk op het park afneemt. "Zie het als een buffet: je hoeft niet alleen maar grote dure, bemande keukens te hebben. Als je her en der verspreid ook kleinere warmhoudbakken neerzet, gaan mensen ook daarheen." Onder de streep is het aanbod uiteindelijk toch groter. "Zonder gelijk te moeten investeren in één dure publiekstrekker met 25 medewerkers."

Taets, die de gerenommeerde podcast Ochtend in Pretparkland presenteert, ziet nog een andere reden voor een infill-attractie naast parkshow Raveleijn. De showarena kan 1200 mensen huisvesten, dus op dagen met vier shows is er plek voor 4800 gasten. "Dat is ongelofelijk weinig voor iets dat ongetwijfeld heel veel geld kost om dag in dag uit draaiende te houden, zelfs in vergelijking met attracties met hele lage capaciteit."



Onbenut
Nu hebben bezoekers echter niks te zoeken bij Raveleijn als ze de show links laten liggen. "Wat wellicht verklaart waarom de enorme horecavoorziening daar grotendeels onbenut wordt." Het toevoegen van een attractie met een constante capaciteit zorgt vermoedelijk voor een constante publiekstroom in het gebied, denkt Taets, wat horeca en merchandising ten goede kan komen.

Als het aan de Efteling-experts ligt, blijft het niet bij de infill-attracties bij Baron 1898 en Raveleijn. Kooyman en De Zeeuw hopen dat de Efteling een attractie neerzet op Hartenhof, het lege plein links naast Symbolica. Podcaster Hinssen ziet daarnaast nog ruimte voor infills naast het Volk van Laaf en bij speelbos Nest. "Maar misschien ook wel op het Eiland van de Vijf Zintuigen."

Groene buffer
De Kleine Boodschap-presentator wil echter voorkomen dat het hele park volgebouwd wordt: tussen de verschillende themagebieden zou altijd sprake moeten zijn van een groene buffer. "De Efteling heeft de uniciteit juist te danken aan het feit dat het zo'n groen landschapspark is. Bovendien hoop ik dat er bij toekomstige toevoegingen ook een goede balans blijft tussen infills en bijvoorbeeld sprookjes, darkrides en achtbanen."



Taets zal eveneens niet verbaasd zijn als naast Symbolica een kleinere attractie verrijst. "Maar de meest voor de hand liggende is een molen bij Fata Morgana, al was het maar om op dat vrij steriele plein meer leven te brengen." Zoals bekend wordt achter de schermen gewerkt aan een grote renovatie voor de oosterse boottocht. "Ik vermoed dat een infill dan ook bij het totaalplaatje gaat horen."

Pardoes
Taets kraakt nog wel een kritische noot. Hij benadrukt dat de Efteling sinds de opening van Baron 1898 geen volledig nieuw thema meer heeft geïntroduceerd: Symbolica borduurde verder op de Pardoes-mythologie, Max & Moritz op het bestaande Tirolersfeertje, Danse Macabre op het Spookslot en de aangekondigde infills passen respectievelijk bij de Baron en Raveleijn.

De deskundige begrijpt de keuze voor het uitbreiden van bestaande themagebieden. "Maar als liefhebber van creativiteit is een zoveelste attractie die de stijlgids van iets wat al aanwezig is opentrekt, niet hetzelfde als eindelijk nieuwe personages, verhalen en worldbuilding. Ik sta te popelen tot er weer eens echt wat nieuws komt."

ZIE OOK
Efteling onthult plannen voor Raveleijn: nieuwe show én attractie, opening eind 2026