Afrikaans themagebied in Phantasialand is racistisch, claimen experts
03-08-2023, 10.33 uur
Phantasialand wordt beschuldigd van racisme. Het Afrikaanse themagebied in het Duitse pretpark zou koloniale perspectieven en racistische denkbeelden bevatten. Dat claimen verschillende experts in een publicatie in de Duitse kranten Rheinische Post en General-Anzeiger.
De dagbladen laten een cultureel antropoloog van de Universiteit van Keulen en een woordvoerder van belangenorganisatie Initiative Schwarzer Menschen in Deutschland (ISD) aan het woord. Zij hekelen de primitieve manier waarop het werelddeel Afrika vertegenwoordigd wordt in het attractiepark.
Deep in Africa, zoals het themadeel heet, wordt gekenmerkt door rieten daken, bruine muren van klei, kronkelpaadjes en decoraties als maskers en potten. "Je bevindt je midden in de magie van Afrika!", claimt Phantasialand in publicaties. Dat is tegen het zere been van de deskundigen. Het park schildert Afrikanen af als onderontwikkelde mensen die in de natuur leven, zegt Tahir Della van ISD.
Discriminatie van zwarte mensen
Hij noemt dat "een nog steeds veel voorkomende kolonialistische opvatting". "Als we bij zulke racistische beelden blijven, is de weg ook vrij voor discriminatie van zwarte mensen." Etnoloog Katrin Sowa vindt de manier waarop de themawereld wordt gepresenteerd "problematisch". "Het zou authentiek moeten zijn, maar er zijn ontzettend veel fictieve elementen. Dit heeft niets met authenticiteit te maken."
Sowa wijst op het gebruik van maskers, kleipotten, bepaalde stoffen en bouwstijlen. "Ze zijn uit de context gehaald, om vervolgens als één geheel gepresenteerd te worden. Dat maakt de naam Deep in Africa misleidend. Je zou het beter kunnen verkopen als Deep in Neokoloniale Fantasieën van Europa."
Bekrompen wereldbeeld
De wetenschapper ergert zich eraan dat veel moderne Afrikaanse zaken niet worden getoond, zoals technische prestaties of stedelijkheid. "Mensen zijn verrast als ze foto's zien van een grote Afrikaanse stad als Nairobi." Dat bekrompen wereldbeeld blijft in stand door wat Phantasialand heeft neergezet, aldus Sowa. "Hier is gekozen voor een zo groot mogelijk contrast, wat de vreemdheid onderstreept."
Tahir Della van belangengroep ISD roept Phantasialand op om te gaan praten met onderzoekers en slachtoffers op het gebied van racisme. Hij hoopt dat het pretpark de kritiek serieus wil nemen, zelfs al had het management geen racistische intenties bij het ontwikkelen van het gebied. Sowa snapt naar eigen zeggen niet dat Phantasialand het Afrikaanse gedeelte blijft uitbreiden, terwijl er al langer bezwaren zijn.
Huiveringwekkend
Deep in Africa bestaat sinds 2006. In 2013 stuurde een jongerenclub uit Keulen een open brief naar de Phantasialand-directie met kritiek op het bijbehorende themahotel Matamba. Het hotel deed de groep "op huiveringwekkende wijze denken aan de koloniale traditie van de etnologische tentoonstellingen".
In 2019 annuleerde een jongerenafdeling van natuurvereniging Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland een trip naar Phantasialand omdat het park met het Afrikaanse gebied racisme zou tentoonspreiden. Een jaar later schreef een journalist van een Duits lifestylemagazine een column met een gelijkaardige strekking. Hij beweerde dat het attractiepark zich voor Diep in Africa had laten inspireren door kolonisatie, slavernij en racisme.
Onderontwikkeld dorpje
Enkele jaren geleden publiceerde wetenschapper Jan-Erik Steinkrüger van de Universiteit van Bonn een proefschrift waarin het Afrikaanse deel van Phantasialand ook voorbijkomt. Steinkrüger kwam tot dezelfde conclusie: door Afrika uit te beelden als een onderontwikkeld dorpje in de jungle, wordt de "koloniale mythe van een primitief volk" onderstreept.
Het management van Phantasialand kreeg volgens de Duitse kranten zes dagen de tijd om op de bevindingen te reageren. Men heeft ervoor gekozen om geen commentaar te geven. Dat is geen verrassing: het park staat erom bekend controversiële kwesties stelselmatig dood te zwijgen.
