Dit zijn de oorspronkelijke plannen voor Efteling-achtbaan Grand Circus Balancé

10-01-2023, 17.44 uur

Het is geen geheim dat de Efteling plannen heeft klaarliggen voor een grote nieuwe achtbaan in circusthema. Maar hoe die rollercoaster eruit moet gaan zien, bleef tot nu toe een mysterie. Daar komt vandaag verandering in. Ter gelegenheid van ons koperen jubileum - Looopings bestaat precies 12,5 jaar - tonen we een reeks niet eerder gepubliceerde ontwerpen van Grand Circus Balancé, zoals de attractie is genoemd.

Aan Grand Circus Balancé wordt al bijzonder lang gewerkt. Begin 2018 liet Efteling-directeur Fons Jurgens voor het eerst iets los over de uitbreiding, die gerealiseerd moet worden op een onbebouwd stuk grond tussen het Efteling Hotel en de Traptreintjes. Hij noemde de toevoeging toen "geen kleintje, maar zeker geen 60 meter hoog en ook niet schreeuwerig". "We zijn en blijven een natuurpark en kijken goed naar inpassing in het bestaande landschap." Details over het attractietype of het thema gaf hij niet.

ZIE OOK
Efteling bevestigt onbedoeld plannen voor nieuwe achtbaan met circusthema

Al snel kwam Looopings om de hoek kijken: enkele maanden later wisten we te onthullen dat het project een familieachtbaan met een lancering behelst. In mei 2018 lekte ook het beoogde thema uit: de nostalgische circuswereld. Als openingsjaar werd in eerste instantie 2020 genoemd. In de herfst van 2018 maakte de Efteling bekend dat de nieuwe attractie een jaar was opgeschoven: ontwikkelingen in het bestaande park kregen voorrang.

Obstakel
In 2020 opende uiteindelijk de dubbele powered coaster Max & Moritz, ter vervanging van de versleten Bob. Achter de schermen gingen de voorbereidingen voor de komst van Grand Circus Balancé door. Men rekende op een opening in 2021. Er was nog één obstakel: de Raad van State boog zich begin 2019 over het nieuwe bestemmingsplan van het attractiepark, dat de bouw van de circusachtbaan mogelijk zou maken.

De Efteling had er vrij veel vertrouwen in dat de bestuursrechter zou instemmen met de plannen. Op vrijdag 1 maart 2019 - de start van het carnavalsseizoen - stond bij de communicatieafdeling dan ook een ronkend persbericht klaar waarin Grand Circus Balancé werd aangekondigd voor seizoen 2021, inclusief een sfeerimpressie. Zodra de Raad van State akkoord gaf, zou het bericht aan de media verstuurd worden.

Wereld van Sindbad
Het werd echter geen feestelijke dag voor de Efteling. De Raad van State schorste het bestemmingsplan vanwege zorgen over geluids- en verkeersoverlast. Grand Circus Balancé belandde in de ijskast. Om in 2021 toch iets nieuws te kunnen aanbieden, ontwikkelde men speelbos Nest, terwijl voor 2022 gefocust werd op de Wereld van Sindbad. Ook toen het bestemmingsplan in juni 2021 na jaren gesteggel alsnog goedkeuring kreeg, werd de langverwachte attractie niet aangekondigd.

Directeur Jurgens gaf de coronacrisis de schuld. "Het geld is even op", liet hij weten. De communicatieafdeling vulde aan dat de bouw waarschijnlijk in 2022 alsnog zou kunnen beginnen, afhankelijk van het verdere verloop van de pandemie. Ook dat ging niet door. "We hebben nu geen geld om die grote slag te slaan", vertelde Jurgens in januari 2022. "We richten ons eerst op ontwikkelingen binnen het attractiepark omdat dit minder financiële risico's met zich meebrengt dan een veel uitdagendere uitbreiding buiten de huidige parkgrenzen."

Danse Macabre
De Efteling durfde twee andere grote bouwprojecten wel aan: Spookslot-vervanger Danse Macabre en het Efteling Grand Hotel, een totale investering van 75 miljoen euro. Beide toevoegingen moeten in 2024 af zijn. En Grand Circus Balancé? De status van het project is op dit moment onzeker. Gaat de veelbesproken circusachtbaan er uiteindelijk toch komen? Of kiest de Efteling na alle vertragingen liever voor een aangepast of een totaal ander concept? Dat is een kwestie van afwachten.

In de tussentijd kunnen we wel laten zien wat de oorspronkelijke ideeën voor de attractie waren. Een belangrijke kanttekening: de afbeeldingen en beschrijvingen die Looopings publiceert, zijn anno 2023 allemaal verouderd. Het gaat om minimaal vijf jaar oude plannen uit de beginfase van het project, die hoogstwaarschijnlijk nooit op deze manier uitgevoerd zullen worden. Wat de plaatjes wel aantonen, is de sfeer die de Efteling graag wil scheppen. Ook wordt duidelijk wat er allemaal mogelijk is met het achtbaantype.

Mijntrein
Grand Circus Balancé is de Eftelingse versie van een klassieke mijntrein. Nagenoeg alle mijntreinen in pretparken hebben een cowboythema, maar de Efteling zocht naar iets originelers. Zo ontstond het idee voor een circustrein. Aan de rand van het huidige Reizenrijk zou een terrein aangelegd moeten worden met als blikvanger een 35 meter hoge circustent. Daaromheen kronkelt een nostalgische achtbaan met vlaggen en lampjes, vormgegeven als een wit geschilderde houten constructie.

In werkelijkheid is de coaster, geleverd door de firma Intamin Amusement Rides, gewoon van staal. De topsnelheid zou ongeveer 65 kilometer per uur bedragen. Dankzij vijf treinen moet een capaciteit behaald worden van maar liefst 1800 bezoekers per uur. In het gebied is eventueel plek voor aanvullende attracties als een reuzenrad en carrousels. Ook een extra station voor de Stoomtrein behoort tot de mogelijkheden.

Balanceeract
Het circus heeft iets sensationeels in petto: een nog nooit eerder vertoonde balanceeract. Gasten betreden het circus via de artiesteningang. De markante directeur van het circus belooft dat de aanwezige bezoekers de hoofdrol zullen krijgen in zijn voorstelling. Ze nemen plaats in een trein, die met behulp van een kanon uit de tent gelanceerd wordt. Wat volgt is een doldwaze rit in de buitenlucht, met scherpe bochten én een 21 meter hoge liftheuvel. Die liftconstructie vormt overigens de ingang van het themagebied.

Tijdens het laatste gedeelte van de rit wordt duidelijk wat de directeur bedoelde: de trein keert terug naar de tent en komt stil te staan in de piste, voor de opzienbarende act waar de attractie naar vernoemd is. Daarvoor maakt Intamin gebruik van een indrukwekkend kantelend en draaiend platform dat de titel Teeter Totter draagt. De passagiers balanceren op grote hoogte, midden in de piste. Na het spektakelstuk is het avontuur nog niet voorbij: de trein gaat achteruit weer de tent uit voor enkele achterwaartse bochten. Dan arriveren de bezoekers bij het uitstapstation in de tent.

Tribunes
Een rit zou bijna drieënhalve minuut kunnen duren. De Efteling wil dat de achtbaan ook de moeite waard is voor mensen die er niet in durven. Zij kunnen plaatsnemen op de tribunes in de circustent om te zien hoe hun gezelschap de Teeter Totter bedwingt. Het idee is dat de attractie toegankelijk is voor kinderen vanaf 4 jaar. De baan moet een snelheidsgevoel geven zonder over de kop te gaan. In de tent is verder eventueel plek voor speeltoestellen en een horecagelegenheid. Het nabijgelegen Efteling Hotel kan meegenomen worden in het circusthema.

Een team van Efteling-ontwerpers heeft jarenlang aan het project gewerkt. De getoonde tekeningen zijn van de hand van Jeroen Verheij (Fabula, Bäckerei Krümel, Danse Macabre), Sander de Bruijn (Raveleijn, Baron 1898, De Zes Zwanen, Sirocco) en Karel Willemen (De Vliegende Hollander, Assepoester, Joris en de Draak). Zij lieten zich inspireren door kermissen en circussen in de vorige eeuwen, zoals Efteling-grootheid Anton Pieck ze ooit tekende. Verder zien we elementen van ouderwetse pieren en een vleugje steampunk.

Stoomcarrousel
In de vormgeving wordt ook geknipoogd naar andere Efteling-attracties. Zo vormde de Stoomcarrousel, gebouwd in het begin van de twintigste eeuw, een belangrijke inspiratiebron. Voor het uiterlijk van de witte achtbaanconstructie baseerde de Efteling zich op een achtbaan in het Amerikaanse Disney California Adventure Park: de Incredicoaster. Daarnaast werd goed gekeken naar de stijl van onder meer Le Restaurant du Cirque in het Franse Parc Astérix, achtbaan Casey Jr. - le Petit Train du Cirque in Disneyland Paris en Dumbo the Flying Elephant in het Amerikaanse Disney-park Magic Kingdom.