Oud-hoofdontwerper over ontwikkeling Oceanium in Blijdorp: 'Dingen hadden echt wel beter gekund'

17-08-2021, 12.31 uur

Hoe is het beroemde Oceanium van Diergaarde Blijdorp tot stand gekomen? In een uitgebreid interview vertelt voormalig hoofdontwerper Gerard Visser over het ontwerpen en bouwen van het overdekte waterwerelddeel in de Rotterdamse dierentuin. Ook onthult hij hoe het oorspronkelijke concept van het Oceanium eruitzag, vóór zware bezuinigingen.

"Het Oceanium heeft een lange ontwerptijd gehad, we hebben denk ik wel zes jaar zitten tekenen en twee jaar zitten bouwen", zegt Visser in gesprek met de podcast Zoo Inside. In de ontwikkelingsfase bleek dat het aanvankelijke ontwerp ongeveer vier keer te duur was.

ZIE OOK
Blijdorp wilde Efteling-achtige darkride bouwen

Wat waren de originele plannen? "Dat was nog wel een slag groter. Grotere verblijven, met aan het gebouw vast ijsberen, walrussen, grote kassen met Floridase soorten zoals alligators, gavialen, alles wat je maar kon bedenken."

Moedeloos
Het budget werd een probleem. "We hadden 40 miljoen gulden en dit ontwerp kostte 190 miljoen. Toen was het eigenlijk hopeloos. Toen werden sommige mensen moedeloos. Ik weet nog dat mensen gewoon afhaakten."

Toen de architect op vakantie was, kreeg Visser een tip van een collega om in "schoenendozen" te denken: losse modules, die goedkoper zijn om uit te voeren. Zo werd het veel te dure plan in een paar weken tijd getransformeerd tot "een behapbaar Oceanium". Dat kostte 45 miljoen gulden, zo'n 20 miljoen euro. Op 27 juni 2001 vond de officiële opening plaats.

Te vroeg
De ontwerper is heel tevreden over het eindresultaat, maar hij ziet ook een hoop verbeterpunten. "Er zijn wel dingen die echt wel beter hadden gekund. De dienstgangen zien er bijvoorbeeld niet uit. Het beton is niet fantastisch, dat is te vroeg in gebruik genomen."

Achteraf gezien had er wellicht meer geld vrijgemaakt moeten worden, denkt Visser. "Wij zouden het met 60 miljoen gulden helemaal naar ons zin kunnen maken. Nu zie je bijvoorbeeld plekken waar mooi afgewerkte wanden met rotspartijen zaten, waar nu gewoon zwart schilderwerk zit, omdat er geen geld meer voor was. Er zitten ook ruiten op een verkeerde plek, die zijn kleiner gemaakt dan we eigenlijk wilden."

Eilandhoppen
Blijdorp maakte enkele jaren geleden nog plannen voor een uitbreiding van het Oceanium, onder de noemer Eilandhoppen. Dat zou een tropisch gedeelte moeten worden met onder meer ringstaartmaki's, galapagosschildpadden en komodovaranen. Door de coronacrisis is het project in de ijskast gezet. Visser, die nog steeds nauw betrokken is bij de dierentuin: "Dat doet mij zeer. We hebben het ontwerp klaarliggen, dus als iemand 1,5 miljoen neerlegt, dan gaan we het zo bouwen."

Verder vertelt Visser in de podcast over nooit uitgevoerde plannen in Blijdorp, de mogelijke introductie van bruinvissen in het Oceanium, spectaculaire ontsnappingen en de toekomst van dierentuinen in het algemeen.